Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự nóng lên toàn cầu. Vậy hãy cùng mình xem qua vấn đề liên quan về ô nhiễm môi trường để các bạn hiểu rõ hơn về thực trạng lúc bấy giờ.

Các con số về ô nhiễm môi trường

Vào ngày 12 tháng 1 năm 2017, tạp chí Khoa học và Công nghệ Môi trường công bố một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Harvard, Greenpeace và Đại học Colorado Boulder có tiêu đề " Gánh nặng bệnh tật do phát thải các nhà máy điện đốt than phát triển ở Đông Nam Á ". dữ liệu chính thức về việc lắp đặt các nhà máy điện đốt than trong khu vực Đông Nam Á và mô hình vận tải khí quyển trong tương lai, nhóm nghiên cứu đã trình bày một bức tranh khôn khéo về ô nhiễm không khí khu vực do phát thải từ các nhà máy này.

Theo nghiên cứu của công ty vệ sinh môi trường Trí Bảo đến năm 2030, Việt Nam sẽ là nước ASEAN bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự ô nhiễm than đá do tỷ lệ tử vong sớm do phát thải các nhà máy than, với 188,8 tỷ người chết trên một triệu người. Con số này cao hơn đáng kể so với nước thứ hai bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong khu vực, Indonesia (85,4 người chết / triệu người). Tổng cộng, ước tính sẽ có gần 20.000 người chết quá mức mỗi năm vào năm 2030 tại Việt Nam do ô nhiễm than hoặc tăng năm lần so với con số tính toán cho năm 2011, là 4.252 trường hợp tử vong quá mức. Để đưa con số này vào bối cảnh, tai nạn giao thông là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong không tự nhiên ở Việt Nam, tỷ lệ tử vong trung bình khoảng 106 người chết / triệu người trong năm năm qua.
 

Sự ra đời ngày càng nhiều các công ty điện than là mối đe dọa đến môi trường

Ngoài những phát hiện đáng báo động, thời điểm của báo cáo Harvard-Greenpeace-Colorado cũng đáng chú ý, bởi vì chính phủ Việt Nam vừa tuyên bố quyết định hủy bỏ kế hoạch đầy tham vọng của mình để đưa năng lượng hạt nhân vào nước này, cho thấy thiếu nhu cầu và các vấn đề tài chính như những lý do chính cho việc hủy bỏ . Theo phát ngôn viên và Chủ tịch Văn phòng Chính phủ, ông Mai Tiến Dũng, công suất 6.000 MW dự kiến ​​trước đây cho điện hạt nhân đến năm 2030 sẽ được thay thế bằng các nhà máy điện đốt than sử dụng than đá và khí tự nhiên hóa lỏng . Trên thực tế, than sẽ thay thế thủy điện như là nguồn phát điện chính của Việt Nam vào đầu năm 2020, và đến năm 2030, các nhà máy đốt than sẽ tạo ra hơn một nửa tổng lượng điện của cả nước.

Công bố với công chúng về tác động của việc ô nhiễm than, Thủ tướng Chính phủ mới được bầu Nguyễn Xuân Phúc, trong khi tăng gấp đôi lượng than, nhấn mạnh trong cuộc họp của mình với Tổng công ty Điện lực Việt Nam rằng công ty nhà nước phải quan tâm đến các khía cạnh môi trường của các dự án điện mới và có tính đến các bài học kinh nghiệm từ những sự cố ô nhiễm công nghiệp gần đây. Ngoài vụ tràn dầu hóa học gần đây do công ty sản xuất thép Đài Loan Formosa gây ra, các sự cố như vậy bao gồm trường hợp ô nhiễm không khí và hàng hải từ các nhà máy điện đốt than Vĩnh Tân , nằm cách xa khu vực quy hoạch nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam. Các chuyên gia Việt Nam cũng đã lên tiếng lo ngại về thực tế lànhiều nhà máy điện đốt than đã được trang bị các công nghệ lạc hậu, không hiệu quả và gây ô nhiễm từ Trung Quốc , có thể là đầu tư giá rẻ trong thời gian ngắn nhưng sẽ gây ra những ảnh hưởng to lớn đối với môi trường và cộng đồng địa phương trong tương lai.
 

Than đá là nguồn gây ô nhiễm môi trường khá nghiêm trọng

Do năng lực thủy điện giảm và tiềm năng hạn chế về năng lượng tái tạo ở một quốc gia có mật độ dân số cao và lưới điện căng thẳng , chính phủ Việt Nam hạn chế ngân sách thực sự không có nhiều lựa chọn cho kế hoạch phát triển năng lượng ngoài than đá và khí đốt tự nhiên. Tuy nhiên, dù nguồn lực nhà nước còn hạn chế, ưu tiên của bất kỳ chương trình nghị sự chính trị nào cũng phải là phúc lợi của công chúng, những người sẽ là người đầu tiên chịu ảnh hưởng về mặt học thuật đã được chứng minh về ô nhiễm than đá.

Tốt hơn muộn hơn, như lời phát biểu - có lẽ đã đến lúc các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam phải loại bỏ các nhà máy điện đốt than bẩn và tìm ra các giải pháp sạch hơn cho phát điện. Trong số các lựa chọn này, điện hạt nhân không phát thải cũng cần được xem xét lại cho sự thịnh vượng của người dân Việt Nam trong tương lai, mặc dù sự trở lại của nó có thể xảy ra trong ngắn hạn do những cân nhắc về chính trị và kinh tế.

Kiến nghị dừng các dự án nhiệt điện than vì lo ô nhiễm môi trường.

Theo liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam và liên minh phòng chống bệnh không lây nhiễm Việt Nam, các nhà máy nhiệt điện than hiện chiếm khoảng 50% trong nhóm các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường hoặc có những vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Hai năm qua, nhiều cuộc nghiên cứu liên quan đến mức độ tác động đến môi trường, xã hội và sức khỏe cộng đồng từ các hoạt động khai thác than và nhiệt điện tham  của liên minh Năng lượng bền vững của Việt Nam. Theo như báo cáo chỉ ra rằng các nhà máy nhiệt điện than như: Hải Phòng I&II, Quảng Ninh, Thái Bình I&II, Mạo Khê, Vĩnh Tân II, Vũng Áng I &II, và Duyên Hải I đang là nguồn gây ô nhiễm không khí, nước và ảnh hưởng tới sinh kế của người dân địa phương.
 

Chất thải nguy hại đến môi trường đất, nước

Người dân sống quanh khu vực các nhà máy nhiệt điện than đang phải đối mặt với những lo lắng về môi trường sống, ảnh hưởng đến công việc làm ăn hằng ngày, gây bức xúc trong người dân nơi đây. Ngoài ra, chính quyền và người dân địa phương không được cung cấp đầy đủ thông tin về các tác động môi trường và kế hoạch quản lý môi trường của các nhà máy. Chính quyền, các tổ chức xã hội và người dân không thể tham gia giám sát việc thực hiện kế hoạch bảo vệ môi trường của các dự án này.

>> Xem thêm: Tình trạng ô nhiễm môi trường biển nước ta.

Hơn 20 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành là mối nguy hại hiện hữu cho môi trường, sức khỏe và đời sống của người dân. Mối lo này sẽ còn lớn hơn nữa nếu có thêm khoảng 40 nhà máy nhiệt điện than trong Quy hoạch điện VII Điều chỉnh được xây dựng trên cả nước vào năm 2030. Cũng theo quy hoạch, vào năm 2030 tại đồng bằng sông Cửu Long, nơi vốn đang chịu tổn thương nặng nề do biến đổi khí hậu và tác động của việc dùng nước trên thượng nguồn, sẽ có tới 14 nhà máy nhiệt điện than với tổng công suất lắp đặt hơn 18,000 MW. Đây sẽ là hiểm họa khôn lường cho hệ sinh thái nước và nguồn lợi thủy sản của khu vực này.

Để tránh rủi ro ô nhiễm gây tổn hại cho sức khỏe người dân, 2 tổ chức này đã nêu ra một loạt kiến nghị, trong đó kiến nghị được đưa ra hàng đầu là Chính phủ cần xem xét, đánh giá lại một cách cẩn trọng Quy hoạch điện VII điều chỉnh theo nguyên tắc không đánh đổi môi trường và sức khỏe cộng đồng lấy dự án, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiệt điện than và tham vấn rộng rãi với các bên liên quan để huy động các sáng kiến, giải pháp phát triển hiệu quả, bền vững. Chính phủ dừng các dự án nhiệt điện than trong quy hoạch chưa xây dựng để xem xét kỹ lưỡng hiệu quả lợi ích và tác động, tổn thất đối với toàn xã hội và nền kinh tế.

Vấn đề môi trường quá cấp bách cần hành động ngay, bởi "mẹ thiên nhiên" đã nổi giận và không ai được phép chần chừ. Đồng thời, khẳng định, sẽ kiên quyết đóng cửa những nhà máy, dự án nào có kết luận gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh.

Tags: nguyên nhân ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường là gì, hậu quả ô nhiễm môi trường, thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường